Za prva dva mjeseca ove godine tržišna inspekcija je u 77 kontrola izrekla mjeru zabrane obavljanja djelatnosti fizičkim licima koja su nelegalno radila, odnosno bez registracije kod nadležnog organa. Najčešće je riječ o zanatskim i uslužnim djelatnostima kao što su frizersko-kozmetičke usluge, autolimarske i automehamičarske usluge, fotografske usluge, te iznajmljivanju smještaja. Takođe, mjere su izricane i licima koja su nelegalno obavljala djelatnost trgovine različitim proizvodima putem interneta. Zbog navedenih prekršaja izrečene su kazne u iznosu od 170.900 KM.
Takođe, u 2024. godini po tom osnovu inspekcija je za 91 lice izrekla mjeru zabrane nelegalnog obavljanja djelatnosti, te izrekla novčane kazne u iznosu od 87.000 KM.
U slučaju kada se utvrdi da fizičko lice obavlja djelatnost nelegalno, odnosno bez registracije kod nadležnog organa, inspektor donosi mjeru zabrane obavljanja djelatnosti do pribavljanja rješenja nadležnog organa i izriče novčanu kaznu. Zakonom o zanatsko-preduzetničkoj djelatnosti koji je bio na snazi do novembra prošle godine, kazna za ovu vrstu prekršaja iznosila je 1.000 KM, međutim od novembra 2024. godine na snazi je novi Zakon o samostalnim preduzetnicima kojim je kazna povećana na 3.000 KM.
Inspekcijske kontrole organizuju se kao redovne kontrole u skladu sa godišnjim planom rada i kao vanredne kontrole na osnovu predstavki građana, informacija dostavljenih od strane drugih organa, te saznanja do kojih inspektori dolaze na terenu i na oglasnim stranicama na društvenim mrežama.
Značajnu ulogu u suzbijanju nelegalnog rada ima i sama društvena zajednica, odnosno građani, koji angažovanjem neregistrovanih lica, praktično podržavaju nelegalan rad. U tom segmentu potrebno je da i građani izbjegavaju angažovanje neregistrovanih lica, da se informišu sa kim dogovaraju usluge, a što je izuzetno važno sa aspekta zaštite njihovih potrošačkih prava.
Suzbijanje sive ekonomije i nelegalnog rada koji predstavlja nelojalnu konkurenciju subjektima koji legalno rade i izmiruju obaveze prema radnicima i državi, kontinuirano je u fokusu djelovanja tržišne inspekcije.
Želimo naglasiti da cilj inspekcije nije primarno kažnjavanje, već registracija i legalizacija subjekata, odnosno uvođenje njihovog poslovanja u zakonske okvire, te ovim putem apelujemo na fizička lica koja obavljaju neregistrovane djelatnosti da ne čekaju dolazak inspektora, već da samostalno pokrenu proceduru legalizacije svog rada.
